Moeten we wel op zoek gaan naar persoonlijk geluk?
over werk en zingeving
De laatste weken voel ik me een soort filosoof. Tijdens de lange wandelingen die ik nu dagelijks alleen maak, vraag ik me veel dingen af. De laatste tijd gaat dat over de vraagtekens die ik zet bij onze massale zoektocht naar persoonlijk geluk.
Een van mijn grootste drijfveren in mijn werk is het begeleiden van mensen naar meer geluk. Ik lees er veel over. Van zelfhulpboeken met eendimensionale stappen plannen (waar ik overigens niet echt in geloof) tot filosofische en spirituele boeken. Juist deze diversiteit helpt mij om dingen vanuit verschillende standpunten te bekijken en daarin mijn eigen visie te ontwikkelen.
De laatste dagen houdt het woord ‘vreugde’ me tijdens deze wandelingen bezig. Een woord dat ik altijd onder de noemer van positieve emoties had geschaard. Een ander woord voor geluk of blijdschap. Echter er ontwikkelt zich de laatste tijd een ander definitie van dit woord.
Dit begon tijdens het lezen van het “Het boek van vreugde”. Hierin beschrijft Dalai Lama dat persoonlijk geluk als een vlinder is die op ons neerstrijkt en dan weer weg fladdert. Iets wat van korte duur is en niet iets wat we na moeten streven in ons leven. Hij pleit juist voor het streven naar vreugde. Een duurzamere en langer blijvend positief gevoel. Een review van dit boek vind je in mijn vorige blog.
Al lopend probeer ik het onderscheid te maken. Geluk ervaar je wanneer een persoonlijk verlangen wordt verwezenlijkt. Een leuk huis, fijn gezin, mooie vakantie, succes op het werk. En blijvende vreugde ervaar je wanneer je verlangens met anderen deelt en verwezenlijkt, dat lees ik in de boeken. Het gaat hier dan vooral om het vinden van die voldoening in de relatie met anderen. Het van betekenis zijn voor een ander.
Ik denk aan de gesprekken die onlangs heb gevoerd met mijn klanten die als zorgverlener werken. Juist nu ervaren zij voldoening in hun werk en zelfs meer werkgeluk. En niet vanwege de aanwezigheid van een plezierige of wenselijke situatie, maar vooral doordat ze deel uitmaken van een groter verhaal en dat ze daadwerkelijk van betekenis kunnen zijn.
In een ander boek dat ik las: “De tweede berg” van David Brooks, maakt de schrijver met een metafoor van twee bergen een onderscheid tussen mensen die op zoek zijn naar persoonlijk geluk en mensen die op zoek zijn naar vreugde en zingeving. Mensen die op de eerste berg lopen noemt hij ook wel hyperindividualisten. Deze mensen zullen op de top komen en realiseren dat ze niet van het uitzicht genieten zoals ze gehoopt hadden. Ze ervaren een leegte. De vlinder van het geluk blijkt al weggevlogen te zijn voor ze boven zijn.
“Er is een behoefte aan andere navigatiekunsten,
naar doelen aan de verre horizon waar je je leven op gaat richten.” –
David Brooks
Dit hyperindividualisme wordt momenteel veel beschreven in de sociale wetenschappen en literatuur. De zogenaamde I-Society of de Selfie-Cultuur van het Westen. De cultuur waarbij een gebrek bestaat aan saamhorigheid en sociale steun. Waar het aantal depressies, angst, eenzaamheid en gebrek aan geluk toeneemt. Een culturele klimaatverandering die onze mentale gezondheid geen goed doet. Veel onderzoeken bevestigen dit.
De wetenschap is duidelijk, maar de praktijk leert het ons nu dus ook. We hebben het nodig om van betekenis te kunnen zijn voor anderen. De verschuiving van de I-Society naar de We-society is nodig. We moeten niet op zoek gaan naar persoonlijk geluk, maar juist op zoek gaan naar dat wat ons vreugde brengt. En dat vinden we volgens de schrijvers van de boeken, niet bij onszelf maar daar waar we iets kunnen betekenen van een ander. We mogen ons dus bewust worden van het bestaan van de tweede berg. We mogen dus meer gaan nadenken over wat we kunnen betekenen voor een ander, in plaats van vooral te denken aan wat je kunt betekenen voor jezelf.
Dit klinkt misschien niet sexy en spannend, maar mocht jij je herkennen in de zoektocht naar geluk, dan is dit mogelijk een goed moment om aan te grijpen. Wat betekent jouw werk voor een ander? Wie help jij met jouw werk? Misschien kun je daar nog meer van doen en zal je gaan merken dat je het een gevoel van vreugde geeft. Een gevoel dat je langduriger gelukkig maakt.
Mocht je dit niet helder hebben of wil jij graag uitzoeken hoe je met jouw werk van betekenis kan zijn, stuur me dan een bericht. Ik help je graag verder met de inzichten die ik tijdens het lezen en wandelen heb opgedaan.